Nieuwsberichten Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed overzicht april - juli 2024

De informatiehuishouding bij de Dienst Toeslagen schiet op essentiële punten nog steeds tekort. Dit concludeert de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed in een brief aan het ministerie van Financiën.

In het eerder verschenen rapport over de Informatiehuishouding van Toeslagen (2021) constateerde de Inspectie dat de informatie verspreid aanwezig was door de hele organisatie en dat informatie onvoldoende beheerd werd en daardoor moeilijk vindbaar was. 

Vanaf 2021 vinden er jaarlijks gesprekken plaats tussen het ministerie van Financiën, Dienst Toeslagen en de Inspectie over de voortgang in de verbetering van de informatiehuishouding. Begin 2024 is die voortgang opnieuw beoordeeld.

Algemeen beeld

Er wordt hard gewerkt aan de verbetering van de informatiehuishouding. Tegelijk is er sprake van vertraging, onder meer omdat men afhankelijk is van andere partijen of van rijksbrede ontwikkelingen. Dit geldt bijvoorbeeld voor implementatie van een werkend zaaksysteem. Deze en andere verbeteringen zijn daardoor nog niet voltooid.

Essentiële verbeterpunten

Een groot risico voor onder andere de vindbaarheid en toegankelijkheid is dat informatie dagelijks wordt opgeslagen op netwerkschijven en de hoeveelheid almaar toeneemt. Deze netwerkschijven worden niet volgens de regels van de Archiefwet beheerd. De aanpak van dit probleem moet prioriteit krijgen en in 2025 aantoonbaar verbeterd zijn. 

Een ander essentieel verbeterpunt is dat de opgestelde verbeterplannen zich niet moet beperken tot papieren plannen, maar Toeslagen ook overgaat tot daadwerkelijke uitvoering. Een selectielijst of ordeningsstructuur wordt pas effectief als er naar gehandeld wordt. Deze stap ontbreekt nog.

Voortgang

Met de Dienst Toeslagen van het ministerie van Financiën is afgesproken dat zij de Inspectie regelmatig informeert over de vorderingen. In januari 2025 zal de Inspectie de voortgang opnieuw beoordelen.

_{Nieuwsbericht gepubliceerd op 26-04-2024.}

Brief voortgang informatiehuishouding Toeslagen

Van het wereldberoemde schilderij ‘het meisje met de parel’ tot een van de oudste grasmaaiers van Nederland: de Nederlandse staat is eigenaar van een grote, gevarieerde en bijzondere verzameling objecten van culturele waarde. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed start een langlopend onderzoek naar het beheer van de rijkscollectie.

38 museale beheerders

In totaal zorgen 38 museale beheerders voor de rijkscollectie door voorwerpen te bewaren, te onderhouden en aan het publiek te tonen. Beheerders kunnen musea zijn als Het Mauritshuis en Paleis Het Loo, maar het kan ook gaan om instellingen zoals het Rijksbureau voor Kunsthistorische Documentatie en De Nederlandsche Bank.

Om te controleren of goed voor de rijkscollectie wordt gezorgd, gaat de Inspectie de komende vier jaar bij alle museale beheerders langs. Dit langlopende onderzoek volgt op een onderzoek naar het beheer van de rijkscollectie door andere organisaties, zoals de colleges van Staat en ministeries. Het rapport van dat onderzoek is in 2023 gepubliceerd.

Toetsingskader Toezicht beheer collecties Erfgoedwet museale beheerders

Met het langlopend onderzoek wil de Inspectie een actueel beeld krijgen van de manier waarop museale beheerders de rijkscollectie beheren en behouden. De Inspectie kijkt daarbij naar onderwerpen als beleid, toegankelijkheid, behoud, registratie en documentatie en veiligheidszorg voor de collectie. De Inspectie gebruikt hierbij het recent geactualiseerde toetsingskader Toezicht beheer collecties Erfgoedwet museale beheerders.

Rapport

Na het bezoek van de Inspectie krijgt elke beheerder een rapport met bevindingen, dat ook gepubliceerd zal worden. Als alle museale beheerders zijn bezocht brengt de Inspectie een overkoepelend rapport uit met aanbevelingen.

_{Nieuwsbericht gepubliceerd op 27-05-2024.}

Rijkscollectie

Het is verboden handel te voeren in cultureel erfgoed dat onrechtmatig uit Oekraïne is weggehaald. Deze extra maatregel is op 24 juni 2024 opgenomen in de sancties tegen Rusland. Dit verbod werkt terug tot en met 1 maart 2014. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed houdt toezicht op deze maatregel.

Nieuw sanctiepakket tegen Rusland

Op 24 juni 2024 heeft de Europese Unie (EU) een nieuw (14^de) sanctiepakket aangenomen tegen Rusland. De sancties hebben als doel de Russische oorlogsindustrie af te remmen en de Russische staatsinkomsten die gebruikt worden voor oorlogsvoering te verminderen. Ook komen er extra maatregelen tegen het omzeilen van sancties.

Nadere beperking in handel Oekraïens erfgoed

In het 14^de sanctiepakket is een bepaling  opgenomen gericht tegen de handel in cultureel erfgoed dat onrechtmatig uit Oekraïne is weggehaald (artikel 3 tervicies Verordening 833/2014). Het verbod ziet op aankoop, invoer, overdracht, verkoop, levering en uitvoer van cultuurgoederen en andere voorwerpen van archeologisch, cultureel, zeldzaam of religieus belang uit Oekraïne. Deze handelingen zijn verboden indien redelijkerwijs kan worden vermoed dat deze goederen Oekraïne hebben verlaten zonder toestemming van de eigenaar of in strijd met Oekraïens of internationaal recht. Het verbod geldt niet voor goederen die aantoonbaar voor 1 maart 2014 uit Oekraïne zijn uitgevoerd.

Samenloop met UNESCO-verdrag 1970

Naast het verbod biedt ook het UNESCO-verdrag 1970 bescherming. Op basis van dat verdrag is het verboden om onrechtmatig uit Oekraïne uitgevoerde cultuurgoederen in Nederland binnen te brengen vanaf 1 juli 2009. Dit laatste verbod is vastgelegd in artikel 6.3 van de  Erfgoedwet waarin het UNESCO-verdrag 1970 is geïmplementeerd (link naar Ew: wetten.nl - Regeling - Erfgoedwet - BWBR0037521 (overheid.nl).

Verwijzing naar het sanctiepakket en achtergrondinformatie

Hieronder een verwijzing naar het sanctiepakket en achtergrondinformatie.

• De volledige tekst van artikel 3 tervicies  uit het 14e sanctiepakket tegen Rusland is te lezen op:    Verordening - EU - 2024/1745 - NL - EUR-Lex (europa.eu)
• Achtergrond over de sanctiemaatregelen is te vinden op de website van de Rijksoverheid:    Europese Unie (EU) neemt veertiende sanctiepakket aan tegen Rusland | Nieuwsbericht | Rijksoverheid.nl
• Op het Engelstalige deel van de website van de Europese Unie via:   Sanctions adopted following Russia’s military aggression against Ukraine - European Commission (europa.eu)

Bij vragen of wanneer er een vermoeden is dat voorwerpen afkomstig uit Oekraïne zich onrechtmatig op Nederlands grondgebied bevinden, kan er contact worden opgenomen via de contactpagina van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed: https://www.inspectie-oe.nl/contact

_{Nieuwsbericht  gepubliceerd op 10-07-2024.}

Cultuurgoederen

Alle professionele organisaties voor monumentenbehoud hebben een beleids- of visiedocument, dat tot doel heeft om de kwaliteit van de werkzaamheden bij cultureel erfgoed te borgen. Bij een deel van de organisaties kunnen de beleidsplannen wel worden aangescherpt. Dit komt naar voren uit een onderzoek van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed.

29 Professionele organisaties voor monumentenbehoud bezocht

De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed heeft in de periode van oktober 2022 tot en met november 2023 alle 29 professionele organisaties voor monumentenbehoud (POM’s) bezocht. Zij heeft daarbij beoordeeld in hoeverre de kwaliteit van werkzaamheden ook in beleid is geborgd. Bij de inspecties gaven alle organisaties blijk van een hoge mate van bewustzijn van hun rol als POM en de functie die zij vervullen voor de instandhouding van cultureel erfgoed.

Volledigheid beleid

Bij de bezoeken stond de actualiteit en de volledigheid van de beleids- en visiedocumenten centraal. De organisaties zijn getoetst op basis van het toetsingskader professionele organisaties voor monumentenbehoud. Het kader is gebaseerd op de voorwaarden in de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim). In het beleid moet aandacht besteed worden aan in de beroepsgroep geldende normen, planmatig onderhoud, cultuurhistorisch onderzoek en het hebben van deskundigheid. 

Bij het merendeel van de POM’s (60%) gaan de beleidsdocumenten in op de verplichte onderwerpen. Met de overige organisaties heeft de Inspectie afspraken gemaakt om hun beleids- of visiedocument ook in te laten gaan op al deze onderwerpen.

Actueel en borgen van de praktijk

Van twee derde van de POM’s is het beleids- of visiedocument actueel. Het is recent en niet ouder dan 4 jaar. Bij een derde van de organisaties is het beleid verouderd. Bij een deel van de organisaties kunnen de plannen wel worden aangescherpt om de kwaliteit van werkzaamheden aan rijksmonumenten beter te borgen. De wijze waarop bijvoorbeeld in de praktijk wordt gewerkt volgens de uitvoeringsrichtlijnen bij onderhoud, kan ook worden vastgelegd in het beleid. Het beleid wint aan zeggingskracht als ook dit soort handelingen bij onderhoud wordt beschreven en welke kwaliteit wordt nagestreefd. Zowel het beleid als de praktijk moeten getuigen van een professionele omgang met monumenten.

Rapport Borging van kwaliteit in beleid bij professionele organisaties voor monumentenbehoud

In het rapport Borging van kwaliteit in beleid bij professionele organisaties voor monumentenbehoud worden de bevindingen toegelicht en is er een overzicht van de aanbevelingen aan de geinspecteerde organisaties. Alle geïnspecteerde organisaties hebben individuele aanbevelingen ontvangen.

Het rapport bevat een overzicht van de conclusies en aanbevelingen, en bevat ook enkele goede voorbeelden. POM’s kunnen de aanbevelingen en goede voorbeelden betrekken bij het maken van nieuwe beleidsplannen.

Het rapport is te downloaden als PDF.

_{Nieuwsbericht  gepubliceerd op 19-07-2024.}

Rapport Kwaliteit geborgd in beleid bij professionele organisaties voor monumentenbehoud

Het verslag over het toezicht van 2023 van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed is gepubliceerd. Dit verslag biedt een overzicht van de afgeronde onderzoeken en overige activiteiten.

Het verslag is op 1 juli 2024 door de staatssecretaris van OCW Fleur Gräper-van Koolwijk (Cultuur en Media) aangeboden aan de Eerste en de Tweede Kamer. 

Afgeronde onderzoeken

Dit verslag over het toezicht 2023 biedt een overzicht van de afgeronde onderzoeken, de uitgebrachte rapporten en de lopende activiteiten van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed. Veel van de onderzoeken en activiteiten vloeien voort uit het werkprogramma 2023-2024 van de Inspectie.

Overige activiteiten

Daarnaast bevat het verslag een overzicht van andere onderzoeken die zijn uitgevoerd. Denk hierbij aan inspecties naar aanleiding van klachten (van burgers) en incidenten. Ook staan er cijfers en feiten over de organisatie, aantallen burgervragen en verleende vergunningen in.

Lees het verslag over het toezicht 2023

Het verslag over het toezicht 2023 is te downloaden als PDF op de website van de Inspectie.

_{Nieuwsbericht gepubliceerd 1-07-2024.}

De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed