Openbaarheid van documenten van de Europese Unie (Eurowob)
Als een burger informatie wil over een bestuurlijke zaak van de overheid, heeft deze eerst te maken met de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Maar op zijn verzoek om informatie kan ook de Europese Wob van toepassing zijn, de zogenaamde Eurowob.
De 'Openbaarheidsverordening' van de Europese Unie (EU) regelt in de eerste plaats de toegang tot de documenten die in het bezit van de Europese instellingen zijn. Maar omdat er een intensief documentenverkeer bestaat tussen de EU en de lidstaten, berusten er vele Europese documenten bij de overheid van de lidstaten. Daarom geldt de Eurowob ook voor de Europese documenten die in het bezit zijn van de Nederlandse overheid.
Uitzonderingsgronden Eurowob
De Eurowob beperkt op verschillende manieren de openbaarheid van de documenten van de Europese instellingen. Absolute uitzonderingsgronden vormen (onder meer) het veiligheids- en defensiebelang van de Unie en haar lidstaten. Deze documenten zijn extra 'gevoelig' als ze met het etiket 'geheim' of 'vertrouwelijk' zijn gerubriceerd. Bij dit soort documenten wordt het openbaarheidsbelang niet afgewogen tegen het 'absolute' belang van de staatsveiligheid en dergelijke. Andere belangen vormen daarentegen een 'relatief' belang, zoals commerciële belangen, interne besluitvorming en inspecties. Hier kan 'een hoger openbaar belang' reden tot openbaarmaking zijn (artikel 4 Eurowob).
Toetsing van informatieverzoek
Bij een verzoek om informatie uit Europese documenten die bij de Nederlandse overheid berusten, moet de Wob-functionaris het verzoek toetsen aan de genoemde uitzonderingsgronden en de voorgeschreven procedure voor gevoelige documenten (artikel 5 en artikel 9, lid 5). Als de beslissing gemakkelijk is of juist moeilijk, is er niets aan de hand: de Nederlandse Wob-ambtenaar neemt het besluit. Alleen als de Wob-functionaris twijfelt over het vrijgeven van het document, raadpleegt hij de Europese instelling waar het document vandaan komt. De Wob-functionaris kan het verzoek ook doorsturen naar de betrokken instelling.
Informatie over de documenten bij Europese instellingen vindt de Europese burger in zogenaamde documentenregisters. Die moet iedere instelling in elektronische vorm aanleggen en bijhouden (artikel 11).
Zie: Tekst van de Openbaarheidsverordening van de Europese Unie