Nieuwe EU-regels voor invoer van cultuurgoederen
Vanaf 28 juni 2025 gelden nieuwe Europese regels voor de invoer van cultuurgoederen in de Europese Unie. Voor bepaalde categorieën cultuurgoederen die buiten de EU zijn gevonden of gemaakt, moeten importeurs een invoervergunning aanvragen of een importeursverklaring indienen.
De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed ziet, samen met de Douane, in Nederland toe op de uitvoering van deze regels.
Erfgoed wereldwijd beter beschermen
De regels gelden voor de invoer van archeologische voorwerpen, (delen van) monumenten, historische voorwerpen en kunstvoorwerpen zoals schilderijen, beelden, tekeningen en prenten. De maatregelen zijn bedoeld om de illegale handel van cultuurgoederen tegen te gaan en het cultureel erfgoed wereldwijd beter te beschermen.
Verplichte invoervergunning
Archeologische voorwerpen en onderdelen van monumenten die ouder zijn dan 250 jaar en die buiten de EU zijn gevonden of gemaakt, mogen alleen nog worden ingevoerd met een invoervergunning. Importeurs moeten aantonen dat het object legaal is uitgevoerd uit het land van herkomst. De aanvraag hiervoor verloopt digitaal via het EU-systeem TRACES.
Importeursverklaring nodig
Voor andere cultuurgoederen zoals schilderijen, manuscripten, beelden en prenten is een importeursverklaring nodig. Als ze ouder zijn dan 200 jaar én een waarde van 18.000 euro of meer per stuk vertegenwoordigen, is het verplicht een importeursverklaring in te dienen via TRACES. De importeur moet kunnen aantonen dat het object legaal uit het land van herkomst is uitgevoerd.
Uitzonderingen
In een aantal gevallen geldt een uitzondering op de plicht om een invoervergunning aan te vragen of een importeursverklaring in te dienen.
Zo is een vrijstelling mogelijk voor educatieve, wetenschappelijke, conserverings-, tentoonstellings-, digitaliserings- of onderzoeksdoeleinden, of voor samenwerking tussen musea en andere semipublieke culturele of onderzoeksinstellingen, zoals archieven of universiteiten. Voorwaarde is dan wel dat het cultuurgoed tijdelijk wordt ingevoerd, bijvoorbeeld voor een tentoonstelling of een onderzoek. In deze gevallen hoeven de vrijgestelde culturele instellingen geen importeursverklaring of invoervergunning aan te vragen. Van de cultuurgoederen die met gebruikmaking van de vrijstelling worden ingevoerd, moet een algemene beschrijving worden geüpload in TRACES.
Inspectie en Douane
De Inspectie beoordeelt de aanvragen en verleent namens de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de invoervergunningen. De Douane controleert op de aanwezigheid van de juiste invoervergunning, importeursverklaring of algemene beschrijving.
Meer informatie is te vinden op de onderwerppagina Invoer van cultuurgoederen op de website van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed.