Rapport Uitvoeringsrichtlijnen voor monumenten in de praktijk Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed september 2025
De Inspectie voerde tussen oktober 2024 en februari 2025 bij zeven professionele organisaties voor monumentenbehoud (POM’s) een verkennend onderzoek uit naar hoe zij uitvoeringsrichtlijnen (URL’s) toepassen bij het onderhoud aan hun monumenten. Deze richtlijnen, ontwikkeld door Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg, beschrijven hoe onderhoud aan een monument het beste uitgevoerd kan worden. Ze hebben tot doel de kwaliteit van het werk zo goed mogelijk te bewaken en erfgoed zoveel mogelijk te behouden. In de monitor POM’s 2023-2024 geven de POM’s zonder uitzondering aan met de URL’s te werken.
Het onderzoek
In haar onderzoek keek de Inspectie naar hoe POM’s URL’s toepassen in verschillende projectfasen. Omdat de bezochte POM’s de onderhoudswerkzaamheden vaak niet zelf uitvoerden, is ook gekeken hoe zij hun rol als opdrachtgever invullen.
Conclusies
De Inspectie concludeert dat onderhoud aan monumenten meestal volgens de geldende normen plaatsvindt, maar ziet ruimte voor verbetering. Vooral het vastleggen van eisen uit de URL in documenten, het gebruik van waardestellend onderzoek en de dossieropbouw kunnen worden versterkt. Belangrijker nog is dat POM’s sterk verschillen in hoeveel zicht en grip zij kunnen en willen hebben op de kwaliteit van werkzaamheden aan monumenten. Het risico is dat zij als opdrachtgever te ver van de uitvoering af komen te staan en daardoor niet volledig verantwoordelijk kunnen zijn voor de kwaliteit.
Aanbevelingen
In dit rapport doet de Inspectie verschillende aanbevelingen. Deze zijn relevant voor alle 32 aangewezen POM’s en de bedrijven waarmee zij samenwerken.
Tegelijkertijd met het rapport publiceert de Inspectie zeven brieven met specifieke aanbevelingen voor de bezochte POM’s.