Cultureel erfgoed (lijkwade) terug naar Peru
Een Peruaanse lijkwade heeft via de CITES inleverbak zijn weg teruggevonden naar Peru.
Donné Slangen, Directeur-Generaal Natuur en Visserij van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft de lijkwade vandaag overhandigd aan de ambassadeur van Peru, Marisol Agüero. De lijkwade, bestaande uit fragmenten textiel en touw, is op een bijzondere wijze in eigendom gekomen van het ministerie.
Anoniem ingeleverd
De lijkwade is anoniem ingeleverd in de CITES [1] inleverbak [2] bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). CITES is het verdrag dat de internationale handel in bedreigde plant- en diersoorten reguleert en indien nodig verbiedt. Doel is het voorkomen dat de soort in het wild uitsterft als gevolg van internationale handel. De inleverbak biedt de mogelijkheid om voorwerpen gemaakt van bedreigde dier- en plantsoorten die niet verkocht of overgedragen mogen worden, vrijwillig en anoniem in te leveren. Voorbeelden zijn slangenleren schoenen, koraal, ivoren beeldjes, voorwerpen verkregen uit een erfenis of mogelijk (illegaal) meegenomen van vakantie.
Spijt meenemen lijkwade
Bij de lijkwade was een briefje gevoegd. Hierop stond aangegeven dat de lijkwade was meegenomen uit Peru en dat de persoon in kwestie daar achteraf spijt van heeft. Ook al is de inleverbak niet voor zoiets als een lijkwade bedoeld, is de Nederlandse CITES Management Autoriteit verheugd om via deze ongebruikelijke route een bijdrage te kunnen leveren aan de teruggave van dit voorwerp omdat dit van groot belang is voor het Peruaanse culturele erfgoed.
Onderzoek Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed
Na de vondst in de inleverbak is contact opgenomen met de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed. Zij is een onderzoek gestart samen met een expert van Universiteit Leiden. Daaruit bleek dat het hier gaat om een zogeheten ‘mummiebundel’, textiel waarin overledenen werden gewikkeld, alvorens te worden begraven. Vervolgens zijn de Peruaanse autoriteiten ingelicht en hebben zij aangegeven dat de lijkwade authentiek is en valt onder het wettelijk beschermde erfgoed van Peru, en werd verzocht om teruggave.
Dewi van de Weerd, Ambassadeur voor Internationale Culturele Samenwerking van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en directeur Alfred Roos van de Inspectie waren aanwezig bij de teruggave. Alfred Roos onderstreepte bij deze bijeenkomst het belang van de bescherming van erfgoed, nationale en internationale samenwerking hierbij en de betekenis van het toezicht.
Bewustwording en de nodige zorgvuldigheid bij de verkrijging van culturele voorwerpen zijn onmisbare factoren in de bestrijding van illegale handel.
Peruaans cultureel erfgoed
Het erfgoed van Peru is bijzonder rijk. Helaas zijn veel culturele voorwerpen door middel van plundering geroofd en onrechtmatig uitgevoerd om deze te verkopen. De teruggave aan Peru vindt plaats in de geest van het UNESCO-verdrag 1970. Nederland is sinds 17 oktober 2009 partij bij het UNESCO-verdrag 1970 dat de bestrijding van de illegale handel in cultuurgoederen moet tegengaan. Eén van de verplichtingen in het verdrag is dat landen die zijn aangesloten elkaar bijstaan wanneer onrechtmatig uitgevoerde voorwerpen worden ontdekt. De Peruaanse autoriteiten hebben tijdens de ceremonie hun waardering uitgesproken voor de teruggave van dit cultuurgoed.
[1] Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora [Engels]
[2] https://www.rvo.nl/onderwerpen/cites/dit-cites#vrijwillige-en-anonieme-inleverbak [Nederlands]
Pagina is bijgewerkt op 18 september 2023.